3

 

در سوره طلاق می فرماید:

و من یتوکّل علی الله فهو حسبه

هرکس به خدا توکّل کند، خداوند او را کفایت می کند

یعنی به هیچ سببی از سبب های ظاهری احتیاجی نیست

و سپس می گوید:

انّ الله بالغ امره

یعنی خدا فرمان خودش را به نتیجه و به واقعیّت می رساند

ولی برای آنکه مردم خیال نکنند حساب علّت و معلول و اندازه گیری در کار عالم نیست

و احیاناً خداوند کاری را بدون رابطه علّت و معلول انجام می دهد،

بلافاصله می فرماید:

قد جعل الله لکلّ شیء قدرا |طلاق.3|

یعنی برای هر چیزی حدّ و اندازه ای و رابطه ای قرار داده است

ولی آن رابطه را تنها خدا می داند

اینکه هر وقت خدا اراده کند چیزی را انجام می دهد که

هیچ یکی از اسبابی که بشر می شناسد دخالت ندارد 

از این جهت است که این ها پوشش هستند و اسباب واقعی نیستند

و خدا خودش می داند که سبب واقعی چیست

خداوند هرگاه اراده کند، اشخاصی را به رازهای علّت و معلول آشنا می سازد

و اگر کسی از ناحیه پروردگار به این رازها آشنا گردید

می تواند هرگونه تصرّفی در کار عالم بکند 

بدون آنکه امری برخلاف نظام علّت و معلول انجام داده باشد

این است معنای آنچه که در روایت آمده است که

بنده خدا آنقدر به پروردگارش نزدیک می گردد که

خدا چشم او می شود که با آن می بیند

و گوش او که با آن می شنود

و دست او که با آن کار می کند 

 

| آشنایی با قرآن.جلد2.شهید مطهّری |